KNLTB komt stevig op voor sport in Den Haag na onheilspellende kabinetsplannen
We hebben een schitterende sportzomer achter de rug, met een recordaantal van vijftien Olympische gouden plakken. Daar was terechte erkenning voor, ook in politiek Den Haag, waar TeamNL daags na de Spelen in het bijzijn van onder andere premier Schoof en staatssecretaris van Jeugd, Preventie en Sport Karremans uitgebreid in het zonnetje werd gezet. Bij de KNLTB keken ze er met gemengde gevoelens naar. Mooi, die erkenning, maar toch met een wat wrange bijsmaak. Want de uitgangspunten in het hoofdlijnenakkoord van het nieuwe kabinet, waaronder een voorgenomen btw-verhoging op sport, getuigen niet van veel steun voor sport in Nederland, vindt de tennisbond. Des te meer redenen voor de bond om haar intensieve werk op Public Affairs, het lobbyen, coalities smeden en gesprekken voeren in Den Haag, in volle kracht voort te zetten.
Zeker sinds de corona-periode is het veel werk, in Den Haag opkomen voor de belangen van sport en bewegen en tennis en padel in het bijzonder. Niet zonder resultaat overigens. Vooral door deze inspanningen konden tennis en padel al vroeg in de pandemie weer binnen bepaalde kaders worden beoefend. De KNLTB doet het met veel inzet en enthousiasme. Op het bondsbureau in Amstelveen leeft de stellige overtuiging dat de KNLTB als grote sportbond moet opkomen voor de belangen van sport in onze maatschappij en zich moet blijven inzetten om te zorgen dat tennis en padel voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk en betaalbaar blijven. Met Prinsjesdag nabij lijkt de veelbesproken btw-verhoging voor cultuur, media, horeca, boeken en sport vast te staan. Dat is een grote tegenvaller, maar de KNLTB zit niet bij de pakken neer. Het is vooral een stimulans om door te gaan met haar inspanningen op het Binnenhof.
‘Sport wordt per saldo duurder’
“De btw-verhoging raakt ons hard”, zegt Robert Jan Schumacher, Directeur Dienstverlening bij de KNLTB en samen met collega Matthea Kwint één van de voornaamste gesprekspartners in Den Haag vanuit de bond. “Deze maatregel raakt onze sporten heel direct omdat sowieso de vele commerciële tennis- en padelcentra met de btw-verhoging geconfronteerd worden. Verenigingen zijn normaal gesproken vrijgesteld van btw. Bij de verschillende centra gaat het toch zeker om zo’n 350.000 tot 400.000 mensen die regelmatig een tennis- of padelbaan huren. Die prijzen gaan fors hoger worden als deze maatregel definitief doorgaat. Daar blijft het echter niet bij. Fans van onze sporten gaan dit ook zeker merken, want de btw-verhoging geldt ook voor de toegangskaarten voor sportevenementen. En we maken ons veel zorgen over de eventuele gevolgen van dit besluit voor lestarieven. Ook dat kan de betaalbaarheid van onze sporten schaden.”
Het btw-vraagstuk is haast als vanzelfsprekend aan de orde van de dag in deze periode, maar het grootste probleem is misschien wel dat in het hoodlijnenakkoord de sport van meerdere kanten forse klappen dreigt te krijgen. Zo wil dit kabinet de kansspelbelasting verhogen naar 37,8 procent, waardoor de wettelijk vastgestelde afdracht van Nederlandse Loterij aan de sport met een kwart afneemt. Ook gaat het totaalbedrag dat het Rijk nu nog via de Brede SPUK-regeling uitkeert aan gemeenten voor onder andere Sportakkoord II, het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en de Brede Regeling Combinatiefuncties (inzet buurtsportcoaches), met tien procent omlaag. Maatregelen waardoor ook de verenigingssport zeker niet buiten schot blijft bij deze bezuinigingen. En dan zijn er nog de ‘kleinere’ thema’s als het verdwijnen van de Maatschappelijke Diensttijd, voor veel verenigingen een heel welkome impuls voor de vrijwillige inzet op de club, en korting op het programma School en Omgeving. Schumacher: “Hoe je het wendt of keert, door al deze maatregelen wordt de sport per saldo duurder.”
Constructief in gesprek
Alles bij elkaar gaat het om honderden miljoenen euro’s die de sport gaat mislopen. Lodewijk Klootwijk, directeur POS (Platform Ondernemende Sportaanbieders) en Algemeen Directeur van NOC*NSF Marc van den Tweel spraken onlangs in een dubbelinterview in het vakblad Sport & Strategie al hun ongeloof en verontwaardiging uit over de maatregelen. Ze spreken van ‘een bijl in de Nederlandse sportinfrastructuur en ondermijning van ons olympische en paralympische medaillesucces’.
De KNLTB deelt de zorg van POS en NOC*NSF, partijen waar de bond in Den Haag veel mee optrekt. “Het gaat om heel veel geld”, benadrukt Schumacher nog maar eens. “Los van het btw-vraagstuk is het idee dat de sport op termijn minder afhankelijk wordt van de kansspelen, een goed streven, maar deze stap, een afname van 25 procent, is veel te groot.”
Tegelijkertijd waakt de KNLTB voor al te ongenuanceerde stellingnamen die de financiële discussies te ver op de spits drijven. De bond wil op een constructieve manier in gesprek met staatssecretaris Karremans en andere betrokkenen over manieren om de sport voor al te rigoureuze bezuinigingen te behoeden, gesterkt door een passage elders in het hoofdlijnenakkoord, in het hoofdstuk Zorg: ‘Preventie meer centraal, inclusief sport en bewegen, om de gezondheid te verbeteren, gezondheidsverschillen te verkleinen en de zorgvraag te beheersen’.
‘Nodig ons uit!’
“Deze passage uit het akkoord biedt hoop, maar hij is niet verenigbaar met de voorgestelde bezuinigingen”, zegt Schumacher. “Het is wel opmerkelijk dat als wij vervolgens als sport ageren tegen de financiële plannen, ons gevraagd wordt met een alternatief te komen. Het zou toch logischer zijn dat de bedenkers van de plannen ook de oplossing hebben. Echter, dat dit kabinet met grote tekorten wordt geconfronteerd en daarop moet handelen, snappen wij ook. Wij juichen de ambities in het hoofdlijnenakkoord op het gebied van zorg toe, wij willen niets liever dan meedenken over die oplossing en ons inzetten om een positieve bijdrage te leveren aan de preventieve gezondheidszorg. Maar nodig ons dan wel uit, geef ons een plek aan tafel. Hier moeten wij op het gebied van Public Affairs, zowel voor als achter de schermen, bij uitstek ons werk doen. Laten we eerlijk zijn, de kans dat straks in de miljoenennota een bevlogen paragraaf over sport en bewegen staat, is niet heel groot. Des te belangrijker is het dat wij blijven praten, lobbyen, aan tafel komen, laten zien en voelen dat wij erbovenop zitten. Als wij als sport op onze handen blijven zitten en afwachten, komt het niet goed.”
Naast alle gesprekken met andere belanghebbenden in de sport, zoals POS en NOC*NSF, maar ook de MOS (Stichting Maatschappelijke Organisaties in de Sport) en andere bonden om belangen en standpunten zorgvuldig op elkaar af te stemmen, is het zaak in Den Haag gesprekspartners te kiezen die ondanks de voorgenomen bezuinigingen de sport oprecht een warm hart toedragen. “De staatssecretaris hoort daar zeker bij. Hij heeft een hart voor sport. Recent zei hij: ‘geld is belangrijk, maar daar draait het niet alleen om. Het gaat ook om ambitie, wat wij willen bereiken en hoe gaan we dat organiseren’. Mooi, daar gaan wij graag over in gesprek. En in de oppositie zijn ze er zeker ook, mensen die doordrongen zijn van het belang van sport voor de maatschappij. Die coalities moeten wij gaan smeden, daar zetten wij op in.”
Overheidsbescherming onmisbaar
Gaat het over krimpende budgetten in de sport, dan komt ook altijd de discussie over alternatieve, toekomstbestendige financieringsmodellen voor de sport op tafel. Vaak modellen die veel minder leunen op ondersteuning vanuit het Rijk. “Je moet ook reëel zijn. Het zou geweldig zijn als de sport het helemaal op eigen kracht kon, niet afhankelijk was van Den Haag, maar met onze verenigingssport, een non-profit-sector die draait op vrijwilligers, is dat ondenkbaar. Juist door ons unieke verenigingslandschap kan iedereen voor een acceptabele prijs sporten. Daarvoor is bescherming van de overheid onmisbaar. En nu gaat dat niet goed. Wij hebben de afgelopen jaren heel zorgvuldig aan allerlei knoppen gedraaid om de sport betaalbaar te houden, een balans te vinden tussen de verenigingssport en commerciële partijen, die logischerwijs geld moeten verdienen aan onze sporten. Nu draait in Den Haag echter iemand aan een enorme knop die alles verandert. Daar moeten we iets aan doen.”
